Çemişgezek Ayakta

Bölgemizin en çok turist çeken yerleşim yerlerinden biri olan Çemişgezek bu günlerde ilçelerine yapılan HES Barajı sebebiyle diken üstünde.
Çemişgezek Tağar Çayı Dayanışma Platformu konuya dikkat çeken ve yüzlerce vatandaşın katımıyla gerçekleştirilen bir eylem yaptı.
Eylemde konuşan Çemişgezek Tağar Çayı Dayanışma Platformu sözcüsü eğitimci Hakan Gökalp,Erzincan valiliği, İl Özel İdaresi bünyesinde bulunan şirket tarafından, ilçeye Tağar çayı üzerinde ÇED olumlu kararı alınmaksızın HES Barajı inşaatı yapıldığını dile getirdi.

Tarihimize, kültürümüze, doğamıza ve hukuka yapılan bu hakaret ve tecavüzü asla kabul etmediklerini ifade den platform sözcüsü Hakan Gökalp, bu hukuksuzluğun acilen durdurulması gerektiğini dile getirdi.

TÜM KURUMLARA ŞİKÂYETİMİZİ İLETTİK
Sürecin başlangıcından bugüne kadar Cumhuriyet Savcılığı da dahil olmak üzere ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarına bu  yapılan işlemin yasalara uygun gerçekleştirilmediği ve durdurulması  gerektiğine dair müracaatları yaptığını ifade eden platform sözcüsü Hakan Gökalp, buna rağmen bu hukuksuz uygulamanın devletimizin kanunları yok sayılarak devam ettiğini dile getirdi.

MAHKEME KARARI UYGULANMALI
Erzincan İdare Mahkemesinin 2017/ 205 esas ve 2018/ 1328 nolu kararında “bölgeye HES  inşa edilemez” kesin hükmüne rağmen,  bu karar görmezden gelinerek neden yeni bir baraj inşaatına başlandığını ifade eden Platform sözcüsü Hakan Gökalp,  “Erzincan valiliği ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığını derhal bu hatadan dönmeye ve bu projeyi durdurup iptal etmeye ve dolayısıyla hukuk dairesinde hareket etmeye davet ediyoruz” dedi.

ERZİNCAN İL ÖZEL İDARESİNDEN AÇIKLAMA GELDİ
Çemişgezek Tağar Çayı üzerinde yapımı başlanan HES’e tepkilerin artması sonucu Erzincan İl Özel İdaresinden Çemişgezek Hidroelektrik Santraliyle ilgili açıklama geldi.

“KAMU YATIRIMLARINA GELİR OLUŞTURUYORUZ”
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından 21 Ocak 2021 tarihli ve EÜ/10000 -5/04778 numaralı üretim lisansı ile yapılan devir sözleşmesi kapsamında Erzincan İl Özel İdaresi tarafından satın alınan ve yüzde 100’ü Erzincan İl Özel İdaresine ait olan HES sayesinde kamu yatırımlarına gelir oluşturulmakta olduğu kaydedilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Tunceli ili, Çemişgezek ilçesi sınırları içerisinden geçen çay üzerinde bulunan Çemişgezek Hidroelektrik Santrali 1961 yılında Türkiye Elektrik Kurumu tarafından 0,116 MW ve tamamı kamuya ait olarak hizmete alınmıştır. Çemişgezek Hidroelektrik Santrali inşa edildiği yıllarda Türkiye elektrik sisteminde enterkonnekte sistem olmadığı için müstakil olarak Çemişgezek ilçesinin elektrik ihtiyacını karşılamak amacı ile 2 Türbin Ünitesiyle işletmeye açılmıştır. 1961 yılından itibaren çeşitli dönemlerde bakım ve onarım çalışları yapılmış bu sayede üretimin devam etmesi sağlanmıştır.”

“İL ÖZEL İDARESİ OLARAK SANTRALİ SATIN ALDIK”
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından 21/01/2021 tarihli ve EÜ/10000 -5/04778 numaralı üretim lisansı ile yapılan devir sözleşmesi kapsamında Erzincan İl Özel İdaresi tarafından satın alınmış ve Çemişgezek Hidroelektrik Santrali’nin kazancı Kamuya gelir kaydedilmektedir. Yüzde 100’ü Erzincan İl Özel İdaresine ait olan HES sayesinde kamu yatırımlarına gelir oluşturulmaktadır.

“YAPI VE HAVZA ZARAR GÖRDÜ YENİDEN YAPIYORUZ”
Çemişgezek Hidroelektrik Santrali Regülatörü ve Santral binası ile isale kanalı yıllar içerisinde taşkınlarla birlikte zarar görmüş, isale kanalı yıkılmış bina ise aşırı su çekerek yıkılma durumuna gelmiştir. Binanın çok eski olması nedeniyle bina ve kanal duvarlarında aşırı yıpranmalar olmuş bu nedenle kanalın bir bölümünde ise yıkılma meydana gelmiştir. Santralin deprem bölgesinde yer alması ve binanın yıkılma tehlikesi bulunması nedeniyle; üretim belirli dönemlerde kesintiye uğramıştır.
Santralin mevcut yapısal durumunun, tesisin çalışmasına engel teşkil etmesi; bununla birlikte binada var olan fiziki yıpranmanın herhangi bir can kaybına sebebiyet vermemesi, ayrıca tesisin modern teknoloji alt yapısına kavuşturulması adına; Çemişgezek Regülatörü ve HES projesi kapsamında üretim yöntemi aynı olmak kaydıyla kullanılmakta olan yapılarda ve makine ekipmanlarda teknoloji yenilemesi ile iyileştirilme yapılması zaruri yeti doğmuştur.

“HER ŞEY YASALARA UYGUN”
Bu kapsamda Lisans Yönetmeliğinde yer alan ilgili madde 30.2 fıkra a bendi: “Üretim lisans sahibi, ilgili mevzuatta sayılanların yanı sıra; Mücbir sebepler ile yıllık programlı bakım takvimi dışında üstlenilmiş bulunan yükümlülükleri yerine getirecek şekilde üretim tesisini işler halde tutmak ile yükümlüdür.” hükmü adına satın alınmasının ardından Çemişgezek HES’in yenilenmesi kapsamında gerekli fizibilite ve gerekçe raporu hazırlanarak Enerji Piyasası Düzenleme Kuruluna sunulmuş ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 18/04/2024 tarihli ve 12563-7 sayılı Kararı ile uygun bulunmuştur.

Ayrıca 31.12.2020 tarih ve 10406 sayılı Tunceli Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü yazısı ile ÇED Devri yapılmış ve mevcut ÇED Muafiyet Kararı 20.11.2009 tarihli yazı ile geçerli olduğu belirtilmiştir.

PLATFORMDAN, ERZİNCAN İL ÖZEL İDARESİNDE ANINDA YALANLAMA GELDİ
Erzincan İl Özel İdaresinin Çemişgezek Hidroelektrik Santraliyle ilgili 26 Ağustos 2024 tarihli basın açıklamasının tamamen yanlış ve eksik bilgiler içerdiğini ve kamuoyunu yanıltmaya yönelik beyanlar olduğunu ifade eden Tağar Çayı Platform Sözcüsü Hakan Gökalp, açıklamalara tek tek cevap verdi.

“ÇED RAPORU DEĞİL, YETKİ DEVRİ”
“Açıklamada “31.12.2020 tarih ve 10406 sayılı Tunceli Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü yazısı ile ÇED devri yapılmış ve mevcut ÇED Muafiyet Kararı 20.11.2009 tarihli yazı ile geçerli olduğu belirtilmiştir” denilmektedir.
Oysaki Tunceli Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün 31.12.2020 tarih ve 10406 sayılı yazısı,  Çemişgezek HES’in güç artırımı ile ilgili bir ÇED muafiyeti içermemektedir.  Bu yazı, kanunsuzca yıkılan Çemişgezek HES’in 0,116 MW mevcut gücü değişmeksizin Boydaklar Holdingden, Er İdare A.Ş’ye devrine dair bir yazıdır.
Şayet ÇED muafiyeti var ise yeni 4 Haziran 2024 tarihinde Çevre bakanlığı internet sitesinde ÇED ön raporu neden yayınlanmıştır?  Ve 24 Temmuz 2024 tarihinde Çemişgezek sinema salonunda halkın katılımı toplantısı neden yapılmıştır?”

“PROJE, YENİLEME DEĞİL 18 KAT GÜÇ ARTIŞI PROJESİDİR”
Platform tarafından yapılan açıklamada;
“Basın açıklamasında iddia edildiği gibi, bu proje; eskiyen HES binasının, kanalların ve teknolojisinin yenilenmesinden ibaret değildir. Bu proje 18 kat güç artışı ile yeni bir proje hüviyetindedir. Kaçak inşaat alanına gidildiğinde, yeni projenin kapladığı alan ve oluşturduğu tahribat açıkça görülmektedir. Çemişgezeklileri, “biz mevcut HES’de iyileştirme yapıyoruz” beyanatıyla artık kandıramazsınız.”denildi.

“TARİHİ DOKU VE DOĞAYA ZARAR VERECEK”
Erzincan İl Özel İdaresi tarafından yapılan açıklamada tarih ve doğanın yok sayıldığını dile getiren Platform sözcüsü Hakan Gökalp, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:
“Açıklamada ayrıca, bölgenin doğası ve tarihi dokusu güvence altına alındığından bahsedilmektedir. Öyle ise kamuoyu önünde Er İdare A.Ş yetkililerine soruyoruz.
•    Projenin tarihi Yusuf Ziya Paşa köprüsüne verebileceği muhtemel zararlar ile ilgili bir mühendislik çalışması yaptırdınız mı?
•    Devasa beton yığınlarından ibaret HES binası ve yükleme havuzunun (ki bu havuz neredeyse tarihi Tağar Köprüsü’ nün 3-4 katı büyüklüğünde ve köprüye 20-25 metre uzaklıkta ) oluşturacağı görüntü ve ses kirliliğinin etkileri ile ilgili uzmanlarca bir çalışma yürütüldü mü? 
•    Her geçen gün su kaynaklarının azaldığı bir coğrafyada DSİ tarafından tescillenmiş, Hacimi Kaynak Suyunun Çemişgezek HES Regülatörü göleti altında kalması ile ilgili kamuoyuna bir açıklamada bulunacak mısınız? Bu su kaynağını DSİ’den izin alarak mı yok ediyorsunuz? Yoksa bu da kaçak faaliyetleriniz arasında mı?
•    Dağ Keçileri ve Dünya koruma listesinde Kırmızı Listede yer alan Su Samurları (lutra Lutra), Anadolu Semenderi ve diğer canlılar ve endemik türler ile ilgili Ekosistem Değerlendirme Raporu (EDR) hazırladınız mı?
•    Kamulaştırma ile ilgili herhangi bir yasal süreç başlattınız mı? Yasal süreç başlatılmadan mülk sahiplerinin bağlarını bahçelerini nasıl tahrip edebilirsiniz?”

ÇEMİŞGEZEK’TE “DEVLETLEŞTİRME” KİMİN İÇİN YAPILIYOR?
Devletin KİT’ler başta olmak üzere zarar eden tüm işletme ve iştiraklerinin özelleştirme adıyla satılmasına rağmen, Çemişgezek’te bulunan Hidroelektrik Santralinin özel bir kurumda iken Erzincan İl Özel İdaresi tarafından sayın alınarak “devletleştirilmesi” devletin halen sürdürmekte olduğu ekonomik anlayışına ters bulunuyor.
YAPILMAK İSTENEN NE?
Eskiyen ve kapasitesi yükseltilmek istenen barajın, mevcut sahibinden satın alınarak hem santral binası hem de Tağar çayının suyunun tutularak kapasitesinin 18 kat arttırılıp inşaat tamamlandıktan sonra yeniden özel bir firmaya satılması planlanıyor.
BÜROKRATLAR RANTA VE USULSÜZLÜKLERE ALET OLUYOR
Kamunun milyarlarca zarar uğratılacağı şimdiden belli ve her aşamasında hukuksuzluk barındıran bu işlem için imza atan ve olur veren her bir bürokrat, bu katliama alet olmakla birlikte olası bir yargılamada ağır ceza almayı da göze almış bulunmaktalar.
KİME SATILACAK?
Onlarca hukuksuzluk ve hülle işlemlerle, sözde kamu yatırımı yapılarak elde edilen gelirden halka hizmet yapılacağı gibi akıllara durgunluk veren bir savunma ile kamunun parasıyla ve hukuksuz olarak inşa edilip Çemişgezek’i bitirecek bu projenin tamamlandıktan sonra yok pahasına kime satılacağı merak ediliyor.
TUNCELİ-ERZİNCAN HATTI RANT KAPISI MI?
Çemişgezek sınırları içerinde olmasına rağmen Erzincan İl Özel İdaresinin durumdan vazife çıkartıp söz konusu HES ile ilgili açıklamalarda bulunması ve her şeyin yasal olduğuna dair açıklama yapması da gösteriyor ki tüm bu olayla Tunceli-Erzincan hattında bulunan üst düzey siyasilerin bilgisi ve talimatları ile yapılıyor.
AK PARTİ SEYİRCİ Mİ KALACAK?
Son seçimlerde oy kaybı yaşayan ve halkın güvenini önemli oranda kaybeden Ak Parti’nin Çemişgezek’te yapılacak HES’e karşı dur demesi ve ilgili bakanlıkların olaylara müdahale etmesi bekleniyor.