Hakaret Suçu
Av.Numan Berk AKTI
- Hakaret Suçu Nedir?
Hakaret suçu; herhangi birinin onur, şeref ve saygınlığını küçük düşürecek ve rencide edecek sözlerin birine karşı kullanılması durumunda vücut bulur.Hakaret suçuna kanunda yer verilmesinin ve bu suçun cezai yaptırıma bağlanmasını amacı kişinin şerefinin ve özsaygısının korunmasıdır.
Hakaret suçu iki farklı şekilde işlenebilme özelliğine sahiptir.
1-)İlk olarak bu suç, bir kişinin onur, şeref ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte olacak şekilde, ona yönelik olarak somut bir fiil veya olgu isnat etmek şeklinde işlenebilir. Bir kimse hakkında: ‘’X kişisi daima marketlerden bir şeyler çalıyor.’’ demek kişinin onur, şeref ve saygınlığını zedeleyecebilecek bir isnat olduğundan hakaret suçu oluşacaktır. Eğer ki dava sürecinde kişinin hırsızlık yaptığı kanıtlanırsa bu durumda hakaret suçundan söz edilemeyecektir.
2-)İkinci olarak da sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmak şeklinde işlenmesi mümkündür.
Hakaret suçu ile kişinin onur, şeref ve saygınlığının koruma altına alınması amaçlanmıştır. Bu sebeple tüzel kişilere karşı hakaret suçu işlenemeyecektir. Yalnızca gerçek kişilere yönelen hakaret halinde bu suç işlenmiş olacaktır. Gerçek kişilerle bağlantı bulunmadan ‘’X firmasını …….edeyim.’’ şeklinde kullanılan bir ifade, firma aleyhine hakaret suçunu oluşturmayacaktır. Fakat bu firmada çalışan kimseleri hedef alan ‘’X firmasının çalışanlarını ……..edeyim.’’ şeklinde kullanılan ifade, gerçek kişileri hedef alması gerekçesiyle hakaret suçunun oluşmasına sebep olacaktır.
- Hakaret Suçunda Şikayet Süresi ve Zamanaşımı
Hakaret suçunun şikayet süresi 6 aydır.Kişinin hakareti ya da faili öğrenmesinden itibaren 6 aylık zamanaşımı süresi başlayacaktır. Bu süre içerisinde mağdurun şikayette bulunmaması halinde savcılık makamı tarafından re’sen inceleme yapılmayacaktır. Bu durumun tek istisnası hakaret suçunun kamu görevlisine karşı görevi sebebiyle işlenmesi halidir. Suçun bu şekilde işlendiği hallerde soruşturma ve kovuşturma için mağdurun şikayetine ihtiyaç bulunmamaktadır.
- Hakaret Sayılan Kelimeler
- Hakaret suçuna neden olan sözlerin kanunda tek tek belirtilmesi mümkün değildir. Suçun oluşabilmesi için kişinin onur, şeref veya saygınlığını zedeleyecek somut bir fiil ya da olgu isnat edilmeli veya sövme yoluyla kişinin onur, şeref veya saygınlığına saldırılmalıdır. Bu amacı taşıyan ve bu amaç doğrultusunda sarf edilen kelimeler doğal olarak hakaret suçuna sebebiyet verecektir.
- Örneğin bir kişiye “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “gerizekalı”, “aptal”, “salak”, “hayvan”, “müsvedde” , “pislik” , “alçak” , “fahişe” vb. sözler söylenmesi halinde hakaret suçu oluşacaktır. Yine bir kimseye “Hırsız”, “rüşvetçi”, “adi”, “sahtekâr” gibi kelimeler söylenmesi halinde de hakaret suçu oluşur.“Eşek”, “köpek”, “öküz” “it” vb. aşağılayıcı hayvan isimleriyle hitap etmek de hakaret suçuna vücut verir.
- Kişiye söylenen kelimenin, kişinin mevcut fiziksel ya da psikolojik bir özelliğine olumsuz amaçla vurgu yapması halinde de hakaret suçu oluşur. Örneğin, aksayarak yürüyen birine “Allah’ın topal adamı” demek, gözü görmeyen birine “kör herif” demek hakaret suçunun oluşmasına neden olur.
- Hakaret Sayılmayan Kelimeler
Yargıtay; ilk olarak kişi hakkında söylenen sözler nedeniyle açılan davada, kişinin onur, şeref ve saygınlığını zedeleyecek nitelikte olup olmadığına kontrol etmektedir.Eğer sarf edilen sözlerin ağır eleştiri niteliğinde olduğuna kanaat getirilirse bu sözler hakaret olarak değerlendirilmemektedir.
- Örneğin; Terbiyesiz, Defol git bu evden, Allah belanı versin senin, Nankör, Suratsız seni, Allah seni bildiği gibi yapsın, Sen çok tehlikeli birisin, Görgüsüz gibi sözleri,beddua niteliğinde olması nedeniyle hakaret kapsamında değerlendirmemektedir.
- Adın batsın, Yalan söylüyorsun, Kim oluyorsun, Dört gözlü, Sen mafyanın avukatı mısın?,Beceriksiz herif, Suratsız seni, Adam değilsin, Sana diploma verenin, Siz kimsiniz lan, Kukla, Ne var lan, bizi mi döveceksiniz?, Eşkıya, Savcıysanız savcılığınızı bilin, Siz polis misiniz lan, Tombaladan müdür gibi ifadeler de hakaret sayılmayan sözler içerisinde kalacaktır.
- Karşılıklı Hakaret Suçu
Karşılıklı hakaret suçunda, tarafların karşılıklı biçimde birbirlerine hakaret etmesi halinde olayın şartlarına göre iki taraf veya biri hakkında hükmedilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi taraflara ceza vermekten vazgeçilebilir. Fakat karşılıklı hakaret suçunun oluşabilmesi için, her iki tarafın eylemlerinin de hakaret suçunun unsurlarını taşıması gerekmektedir.
- Hakaret Suçlarında Görevli ve Yetkili Mahkeme
- Hakaret suçunun cezasının üç aydan iki yıla kadar hapis ya da adli para cezası olarak belirlenmesi sebebiyle hakaret suçu bakımından Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir.
- Hakaret suçu bakımından yetkili mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesidir. Hakaret,faille mağdurun ayrı ayrı yerlerde bulunduğu bir biçimde meydana gelmiş ise bu durumda yetkili mahkeme mağdurun bulunduğu yer mahkemesi kabul edilecektir.
Bugünkü yazımda sizlere hakaret suçunun detayları hakkında bilgi aktarmaya çalıştım. Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle. Sağlıcakla kalın.
Haftanın Sözü: İYİLİK İYİDİR.
