Özerklik kelime anlamı itibarıyla; bir kişinin ya da topluluğun kendi yasasını, kuralını koyması ve yönetmesidir. Ancak bu yazımızda ele alacağımız bölümü; çocuklarımıza vereceğimiz alan kadarıyla özerkliği öğrenmek. Çocuklarımızı yetiştirirken bize bağımlımı yetiştiriyoruz yoksa biz olmadan da ihtiyaçlarını giderebilecek, ortama uyum sağlayıp istemediği yerde itiraz edecek güçte mi? Her ne kadar ikinci seçeneği tercih ettiğimizi dile getirsek de güncel araştırma sonuçları bize ne yazık ki bağımlı çocuklar yetiştirdiğimizi gösteriyor. Peki, yanlışı nerede yapıyoruz? Çocuklarımızıbüyütürken ebeveynleri olarak içgüdüsel olarak onları sarıp sarmalamak her türlü kötülükten her olumsuzluktan korumak her ihtimali önceden düşünmek istiyoruz.Lakin bunu yaparken çocuğumuzun 10’lu yaşlarına ve sonraki hayatını izleme şansımız olsaydı inanın bunu hâlâ yapmayı sürdürmezdik. Çünkü onlar ebeveynlerinin onları korumasına, kendilerinin yerine düşünmesine, engelleri ortadan kaldırmasına, sorumluluk almasına o kadar alışıyorlar ki kendi alanlarına düşen görevleri bile zamanla yapamaz hale geliyorlar. Neticede büyükleri olmadan bir işi yapabilme gücünün olduğu yetisine de inanmıyorlar. Ana sınıfı çağlarından üniversite hatta aile kurduktan sonraki süreçte bile aileleri olmadan tek başlarına karar alamayıp başka birileri tarafından yönetilmeye ihtiyaç duyuyorlar.
Peki,yönetilmeyen başarılı kimlikli çocuklar ve gençler yetiştirmek için ne yapmalıyız?
Artık sizi anlayacak ve dönüt verecek yaşlardan itibaren kendi yaşına uygun sorumlulukları yerine getirmesi sağlanmalı. Örneğin iki yaşındaki bir bebeğe kendi oyuncaklarını, oyuncak kutusuna koymasını öğreterek işe başlayabiliriz. Yaşı arttıkça ve bedensel gücü değiştikçe yine kendi bulaşıklarını makineye koymasını, kıyafetlerini dolaba ya da kirli sepetine atmasını ya da odasını toplamasını, okul çağına gelince yine sabah giyeceği kıyafetleri ve çantasını hazırlamasını isteyebiliriz. Ödevlerini kendisinin not defterine not almasını ve zamanında teslim etmesi sorumluluğunu edinmesini sağlamalıyız. Bunun gibi yaşına uygun örnekleri arttırabiliriz. Ya da okulda arkadaşıyla ya da bir başkası ile yaşadığı sorunlarda kendisinin çözmesi için cesaretlendirmeli ve kendisinin iletişim kurmasını ve çözmesini beklemeliyiz. Sadece ihtimallerden bahsedebilir ya da yol gösterebiliriz ancak karar verme ve çözüm noktasını kendisine bırakmalıyız. Bu sayede kendi başına iş başarabilen çocukların kendilerine olan güvenleri artacak ve bize de onlarla gurur duyup, onlara doğrularında ve yanlışlarında her daim sevgimizi hissettirmek düşecektir.
Büşra BERK DEMİRTAŞOĞLU
Öğretmen / Eğitim Koçu
